محمد یوسفیآرامش فعال اجتماعی
ماهاتما گاندي، پيشواي ملي هند، بنيانگذار مکتب آهيمسا در جهان است. مکتبي که از دنياي بدونخشونت صحبت ميکند. او جمله معروفي دارد که عميقا در اين روزها به آن فکر ميکنم: «عظمت و پيشرفت اخلاقي يک ملت را ميتوان از روي نحوه برخورد آن با حيوانات محک زد».
گاندي، براي ماهيت و وجود حيوانات ارزش و احترام زيادي قائل بود و همواره ميگفت که زندگي يک بره، کمارزشتر از زندگي يک انسان نيست. درباره مکتب آهيمسا و باورهاي گاندي مباحث کوچک و بزرگ زيادي وجود دارد که در اين يادداشت نميگنجد؛ اما آنچه در انديشههاي او بسيار ارزشمند و قابلتوجه است، اين است که رفتار يک ملت با حيوانات، ميتواند همان رفتاري باشد که آنها در زندگي عادي و يا در بحرانها نيز ممکن است نسبت به همنسلان خويش انجام دهند. آنچه يک فاجعه بزرگ و غمانگيز است، انتشار فيلمي است که طي آن هزاران جوجه يک روزه در خاک دفن ميشوند. عملي که مسئولان مربوطه آن را امري عادي و طبيعي ميدانند؛ اما کم از يک قتلعام بزرگ و زيرپا گذاشتن وجود و ماهيت يک موجوده زنده ندارد. خبرگزاريهاي مختلف و همچنين مصاحبه مسئولان نهادهاي وابسته به اين اتفاق، دليل اين فاجعه را ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضا ميدانند.
دبيرانجمن توليدکنندگان جوجه يکروزه، درباره دليل اصلي اين موضوع به ايسنا گفته است: «يکياز دلايل اين ضرر و زيان، برنامهريزي توليد جوجه يکروزه گوشتي بر اساس مصوبات ستاد تنظيم بازار عليرغم نظر تشکلهاي صنفي مرتبط براي تامين گوشت مرغ شب عيد و ماه رمضان در جوجهريزي دي و بهمن سال 1398 بود که براساس آن بالغ بر 130 و 140 ميليون قطعه جوجه به ترتيب در دي و بهمن ماه توليد شد که اين ميزان توليد افزايش بيسابقهاي را در توليد جوجه يکروزه و به تبع آن توليد گوشت مرغ براي تامين نياز شب عيد و ماه مبارک رمضان در کشور رقم زد و سبب شد حداقل 10 درصد جوجه يکروزه بيش از نياز توليد شود». در مصاحبههاي ديگر نيز دليل اين اتفاق، گراني غذاي طيور در کشور مطرح شد. کرونا ويروس موجب شده است تا صنايع مختلف کشور دچار بحران شوند.
به دليل اين بحران، اين صنعت نيز دچار عدمتعادل درعرضه و تقاضا و در نتيجه کشتار دستهجمعي جوجههاي يکروزه شده است؛ اما سوال اصلي اين است که آيا تنها راه پيشروي مسئولان مربوطه در برابر اين بحران، کشتار دستهجمعي جوجهها بود؟ آيا نه اينکه ما در برابر اين بحران نيز، همواره شبيه به ديگر بحرانهاي کشور، شتابزده و بدون فکر عمل کرديم؟ درست در رفتارها و سياستگذاريهايي که در برابر نيروي جوان کشور داشتيم و متاسفانه موجب آن هستيم که ساليانه بيش از 170 هزار نفر در حال مهاجرت از کشور هستند و بخش بسياري از اين افراد فارغالتحصيل دانشگاههاي معتبر و دانشآموخته سطوح بالاي تحصيلي هستند. گاندي درست ميگفت که عظمت و پيشرفت اخلاقي يک ملت را ميتوان از روي نحوه برخورد آنها با حيوانات محک زد؛
بسياري از نخبگان و جوانان کشورمان به دليل سياستگذاريهاي عجولانه مسئولان کشور، درست همانند اين جوجهها شاهد کشته شدن اميد و شوق به زندگيشان بودند و با همه عشق به کشور، تصميم به مهاجرت گرفتند. نکته اساسي اين است که اين برخورد با موجودات زنده، نه در شأن يک کشور اسلامي است و نه با اصول مديريت بحران همخواني دارد. آيا نميشد به ماهيت و وجود يک موجود زنده احترام بيشتري گذاشت و آن را به شکل سيستمي، در ميان روستاييان و مناطق محروم پخش کرد؟ مطمئنا در سطوح کلان ميتوان دهها تصميم عقلانيتر گرفت و تنها به فکر سودآوري بيشتر نبود. نگارنده نگراني خود را نسبت به ادامه اين موضوع اعلام ميدارد و خواهان شفافسازي و تصميمگيريهاي حساب شدهتر در اين موضوع است.